کد مطلب:106202 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:432
پاسخ: با سجع و قافیه سخن گفتن اگر طبیعی و بدون تكلف باشد و روان و [صفحه 66] سلیس بوده و بر مستمع گران نیاید دلیل بر فصاحت و بلاغت و از محسنات كلام به شمار می آید و اگر با سجع و قافیه سخن گفتن عیب و نقص كلام می بود پس چرا قرآن كریم و احادیث نبوی و كلمات بسیاری از فصیحان و بلیغان عرب مشتمل بر آن است. در قرآن كریم برخی از سوره ها دارای آهنگ و وزن عجیبی است نظیر سوره ی والشمس، والذاریات، والطور، والنجم و... و همچنین بسیاری از سخنان رسول اكرم صلی الله علیه و آله و سلم دارای سجع و قافیه ی خاصی است. نظیر فرموده ی آن حضرت: (الا ادلكم علی خیر اخلاق الدنیا و الاخره؟ تصل من قطعك و تعطی من حرمك و تعفو عمن ظلمك). (تحف العقول ص 45). و نیز فرموده: (افشو السلام و اطعموا الطعام و صلوا الارحام و صلوا باللیل و الناس نیام). و از رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نقل شده كه فرموده: قیس بن ساعد الایادی گفته است: (ایها الناس اسمعوا وعوا، من عاش مات و من مات فات و كل ما هو آت آت، لیل داج و نهار ساج و سماء ذات ابراج...). بنابراین با سجع و قافیه بودن نهج البلاغه دلیل قوت اسناد آن است و نه دلیل ضعف آن. [صفحه 67] و همچنین وجود تقسیمهای عددی در نهج البلاغه موجب هیچ اشكالی نیست زیرا در صدر اسلام اینگونه تقسیمها در سخنان فصیحان و بلیغان متعارف بوده و در بسیاری از احادیث نبوی نظیر آن نقل شده است از آن جمله: در ارشاد القلوب دیلمی ص 233، آمده است: رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده: (سته اشیاء حسنه و لكنها من سته احسن، العدل حسن و هو من الامراء احسن و الصبر حسن و هو من الفقراء احسن...) «شش چیز خوب است ولی آنها از شش گروه بهتر است: عدالت خوب است و آن از حاكمان بهتر است و صبر خوب است و آن از مستمندان بهتر است و پرهیزگاری خوب است و آن از دانشمندان بهتر است و سخاوتمندی خوب است و آن از ثروتمندان بهتر است و توبه خوب است و آن از جوانان بهتر است و حیا (عفت) خوب است و آن از زنان خوبتر است». و در حدیث دیگری آمده است: (معشر المسلمین ایاكم و الزنا ففیه ست خصال...). ای مسلمانان از زنا بپرهیزید همانا در آن شش خصلت است، سه خصلت آن در دنیا و سه خصلت در آخرت، اما آنچه در دنیا است: 1- آبرو را می ریزد. 2- فقر می آورد. (موجب تهیدستی می شود) 3- عمر را كوتاه می كند. و اما آنچه در آخرت است: [صفحه 68] 1- موجب خشم و غضب الهی است. 2- باعث سختگیری در حساب روز قیامت است. 3- عذاب آتش ابدی را در پی دارد. در تحف العقول نیز حدیثی را می خوانیم كه در بیان بیست و چهار خصلت آمده كه در آن برای هر خصلت چندین ویژگی و علامت ذكر شده است. در احادیث بسیار دیگری اینگونه تقسیمهای عددی آمده است كسانی كه طالب آنها می باشند به كتاب «الخصال» تالیف شیخ صدوق رحمه الله و «المواعظ العددیه» مراجعه كنند. لازم به ذكر است آنچه از این قبیل تقسیمها در نهج البلاغه آمده دارای سند معتبر و متواتر است، بنابراین، این شبهه نیز ناتمام است.
نهج البلاغه دارای سجع و قافیه ی خاصی است و مشتمل بر تقسیمات عددی است نظیر «الاستغفار علی سته معان» (استغفار بر شش معنی است) و همچنین «الایمان علی اربع دعائم...» ایمان بر چهار پایه استوار است و مانند آن و كسی در صدر اسلام با آن آشنائی نداشته و پس از سپری شدن دوران جاهلیت و شكوفائی ادبیات عربی جدید در دوران عباسی و شهرت آن میان مردم. سید رضی كتاب نهج البلاغه را بر این منوال تالیف كرده است.[1].
صفحه 66، 67، 68.